Projecten

Onderzoek naar de sociaal-emotionele begeleiding van versnelde-HB leerlingen

Krijgen versnelde hoogbegaafden sociale en emotionele problemen op het voortgezet onderwijs?

Een interactief congres,

wat is dat?

Op 7 maart 2023 heeft een bijzonder congres plaatsgevonden, dat ik als programma-coördinator samen met uitgeverij Bontekoe heb georganiseerd: een kenniscarrousel tussen wetenschap en praktijk.

Onderwijsprofessionals en wetenschappers werden tijdens deze dag actief geprikkeld om kennis uit te wisselen en met elkaar in gesprek te gaan. Daarbij droegen 4 ervaringsdeskundige jongeren èn 3 ervaringsdeskundige onderwijsprofessionals voorbeelden aan uit de praktijk van alle dag.

Dolores Leeuwin stelde tijdens een inspirerende opening de ervaringsdeskundige Caitlin, Danaë, Myrthe en Melchior vele intrigerende vragen. Dit gaf een persoonlijke en krachtige impuls aan deze leerzame dag.

E-learning

Op 1 februari 2023 is de door E-wise opgenomen cursus voor intern begeleiders online gekomen, genaamd:

“Voorkom dat makkelijk lerenden vastlopen”

Onderzoek swv

Uit onderzoek bij Samenwerkingsverband PO 20.01 blijkt, dat hoogbegaafde kinderen uitvallen of dreigen uit te vallen, omdat zij geen of onvoldoende aanbod krijgen dat voorzien in hun behoefte aan cognitieve, sociale, emotionele en persoonlijke ondersteuning en begeleiding.

Audit

Voor Swv Passend Primair Onderwijs Haaglanden (SPPOH) is een audit uitgevoerd. Hierbij is het resultaat en daarmee de kwaliteit van het specialistische onderwijsaanbod beoordeeld. Het onderzoek heeft plaatsgevonden op basis van vele door het swv geleverde informatiebronnen en een focusgroepbijeenkomst.

Gebleken is dat het specialistische aanbod voor veel van de leerlingen passend is, maar niet voor alle. Een van de belangrijkste aanbevelingen is: continueer het aanbod, want de ontwikkeling van alle leerlingen is (sterk) verbeterd.

4-daagse keuzemodule “Hoogbegaafden motiveren, hoe dan?”

In oktober en november 2021 is een vierdaagse keuzemodule verzorgd voor Trainees in Onderwijs. Ingegaan is op het herkennen en erkennen van hoogbegaafden of zeer makkelijk lerenden. Daarnaast hebben de trainees zich verdiept in de mogelijkheden en onmogelijkheden om het onderwijs dusdanig te veranderen dat ook zeer makkelijk lerenden aan hun trekken komen.

Huisartsen en hoogbegaafdheid

In het kader van de hbo opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening heeft O. Tirion een kleinschalig praktijkgericht onderzoek onder huisartsen verricht. Zij is nagegaan in hoeverre huisartsen problemen signaleren die mogelijk gerelateerd zijn aan hoogbegaafdheid.

Foto: voorkant rapport O. Tirion

Inventarisatie verwachtingen

Geïnventariseerd is of de respondenten verwachten dat tijdens de schoolsluiting van maart tot 10 mei 2020 (in verband met de uitbraak van het COVID-19 virus) niveauverschillen ontstaan tussen leerlingen.

Heer, W. de (oktober 2020).

Voorkant rapport Poelstra.png

De vergeten kinderen in de klas

Een onderzoek naar de begeleiding van (zeer) makkelijk lerende kinderen op de basisschool.

Afstudeeronderzoek Maatschappelijk Werk en Dienstverlening NHL Stenden, A. Schollema en Y. Poelstra onder begeleiding van W. de Heer

Foto: voorkant rapport Poelstra

Poelstra en Schollema hebben onderzocht welke ondersteuning (zeer) makkelijk lerende basisschoolleerlingen op sociaal en emotioneel gebied nodig hebben en welke rol een schoolmaatschappelijk werker hierbij speelt. Aan het onderzoek hebben 49 (zeer) makkelijk lerende leerlingen deelgenomen en 7 schoolmaatschappelijk werkers.

Uit het onderzoek blijkt dat veel (zeer) makkelijk lerende leerlingen problemen ervaren op sociaal en emotioneel gebied. Deze leerlingen hebben behoefte aan een persoon die als aanspreekpunt fungeert en die hen begrijpt.

De schoolmaatschappelijk werker kan een belangrijke rol vervullen bij de invulling van de zorgplicht van de school. Hij kan een brugfunctie vormen tussen kind - ouders - school en zorg. Uit het onderzoek van Poelstra en Schollema komt naar voren dat de schoolmaatschappelijk werker deze functie niet vervult voor (zeer) makkelijk lerenden.

De schoolmaatschappelijk werkers blijken niet te beschikken over handvatten om deze leerlingen te begeleiden, omdat aan deze groep geen aandacht wordt besteed in de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (of Social Work). Daarnaast blijken er bijna geen methodes te bestaan om (zeer) makkelijk lerende kinderen te begeleiden.

(Zeer) makkelijk lerende kinderen blijken een vergeten groep in de hulpverlening.

DFC-19-12_IVRK.jpg

Foto: Defence for Children

Kinderrechten

Net als de andere VN-lidstaten, moet Nederland iedere vijf jaar verantwoording afleggen aan het Comité voor de Rechten van het Kind, ook wel het Kinderrechtencomité genoemd. Dit comité is door de VN ingesteld toen het VN-Kinderrechtenverdrag in werking trad. Het houdt toezicht op de naleving van het verdrag. In april 2021 heeft dit comité de Nederlandse regering ondervraagd over de naleving van de kinderrechten in ons land.

De ngo’s leveren het VN-Kinderrechtencomité hun zorgpunten aan in de zogenoemde ngo- of schaduwrapportage. Deze rapportage wordt verzorgd door het Kinderrechtencollectief. Het betreft de rapportage over de situatie van de kinderrechten in Nederland.

Namens het Kenniscentrum voor Makkelijk Lerenden zijn de zorgpunten naar voren gebracht in de overlegrondes van de ngo’s.

Foto: Pixabay

Suïcidepreventie

Zeer makkelijk lerenden of hoogbegaafden ontwikkelen zich niet alleen cognitief anders dan gemiddeld lerenden, maar ook in sociaal, emotioneel en psychisch opzicht.

Zij hebben vaak te maken met (ernstige) verveling, stress en negatieve reacties van hun sociale omgeving als buitensluiten, pesten en negeren. Dit maakt hen kwetsbaar voor depressie en suïcide(gedachten).

Daarom is een informatieformulier en een stappenplan suïcidepreventie ontwikkeld in samenwerking met 113 Zelfmoordpreventie.